HồngNhiều người nuôi mộng “kinh doanh khỏe – giàu nhanh” khi mua nhượng quyền các thương hiệu đang hot hit trên thị trường. Tuy nhiên, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro và cạm bẫy mà những người trẻ chưa va vấp, thiếu kinh nghiệm thực tế dễ bị phía đối tác “dắt mũi” và che mờ đi bằng những hào quang có thể hiện thực hóa hoặc không.
Mua nhượng quyền thương hiệu trở thành xu hướng kinh doanh F&B những năm gần đây
--------------------
Đàm phán nhượng quyền bao giờ cũng “mật ngọt chết ruồi”
- “Anh không cần lo đâu, toàn bộ quy trình bên em đã chuẩn hóa hết rồi.”
- “Mỗi tháng anh sẽ thu về lợi nhuận khoảng XX triệu, vận hành đã có em lo, anh không cần làm gì cả.”
- “Bên em có hơn trăm đối tác khắp Việt Nam, nếu sản phẩm bên em không tốt và không lợi nhuận thì liệu có thể có nhiều đối tác như thế không?”
Thường thì khi những ai có dự định mua nhượng quyền sẽ được nghe những câu thuyết phục dạng này rất nhiều. Không có gì bán dễ như bán nhượng quyền cho những kẻ lắm tiền, những người dễ dàng bị đánh vào tâm lý làm ít ăn nhiều, muốn ăn sẵn và ăn ngay. Tuy nhiên, sự thật thì có tồn tại rất nhiều cạm bẫy trong câu chuyện nhượng quyền đã khéo léo được che đậy…
Người mua nhượng quyền, họ là ai?
Là tôi, là các bạn, là bất kể những ai có nhu cầu.
Tuy nhiên, phần đa rơi vào những người tay ngang vào ngành, không có nhiều kiến thức và trải nghiệm mới đi mua nhượng quyền. Họ tự tin bỏ tiền ra để giảm thiểu rủi ro kinh doanh bằng niềm tin vào những thương hiệu đang có vẻ thành công trên thị trường. Chứ nếu đã có kinh nghiệm thì tự xây brand riêng, ai cần mua nhượng quyền làm gì, đúng không? Tiền chứ đâu phải lá đa đâu mà nói bỏ là bỏ, nhất là một số tiền vài chục triệu, vài trăm triệu không phải là nhỏ.
Ai cũng chắt chui, dành dụm suốt nhiều năm làm thuê với giấc mơ sở hữu một-cái-gì-đó cho riêng mình. Nhưng hãy cẩn thận, kẹo sập bẫy nhượng quyền lúc nào không hay. Bẫy ở đây không chỉ là “bẫy của nhà bán” nhượng quyền mà còn cả “bẫy của thị trường” nữa.
Mua nhượng quyền và những cạm bẫy tiềm ẩn
#1. Cạm bẫy sở hữu
Không phải tự nhiên mà các brand lớn, lâu năm và có đơn vị chủ quản lâu đời lại thu phí nhượng quyền cao hơn hẳn so với thị trường phổ thông. Bởi “cái gì cũng có giá của nó, tiền nào thì của đó”. Vậy nên, hãy cẩn thận với thương hiệu mà bạn mua vì chưa chắc người bán đã sở hữu nó. Cái này đặc biệt lưu ý với những sản phẩm có tính Trendy (xu hướng) ngắn hạn, đâu đó khoảng 12 tháng.
(Cứ nhìn mô hình mỳ cay, trà chanh chém gió (Sài Gòn), Bún đậu mắm tôm (Sài Gòn) sẽ rõ liền)
Thương hiệu bạn mua mà tuổi đời dưới 2 năm thì chắc chắn là “mua non” rồi. Tại vì cần tới 24 tháng thị Cục sở hữu trí tuệ (nơi bảo hộ thương hiệu) mới cấp giấy cho người đăng ký. Nếu trong 24 tháng đó có thằng nhận vơ “cái này là của tôi” thì lúc này phải xem xét phán xử nữa. Giống như bạn mua căn nhà mà đang tranh chấp vậy. Mua đã rồi, chồng tiền hết rồi nhưng sáng mai người chủ mới tới đòi nhà, còn người cầm tiền của bạn thì ò-í-e không liên lạc được nữa. Rồi lúc đó làm sao? – Thật, chẳng biết làm sao luôn. Bởi vậy, nếu tránh được thì tránh nhé. Có mua gì thì nhớ yêu cầu phía người bán cung cấp đầy đủ phần Chứng nhận đó, đỡ phải “một sáng mai thức dậy, thấy tiền mình nhẹ tênh.”
Chắc chắn rằng bạn lựa chọn thương hiệu tiềm năng để mua nhượng quyền
#2. Cạm bẫy Marketing
Thoát được cái hố số 1, đang hí hửng thì cẩn thận lọt tiếp cái lỗ số 2 nha. Cái bẫy này mang tên là Marketing.
Khi mua nhượng quyền, dù được thuyết phục bằng lời hay hình ảnh, thậm chí clip, bạn cũng sẽ được phổ biến là khách đông nghịt, quán không còn chỗ chen chân. Tức là tiền đó, tiền đang xếp hàng nhúc nhúc chờ chui vô túi của bạn đó chứ còn gì nữa. Bởi nhìn quán đông khách ai mà không ham.
Bạn sẽ được chào mời bằng những chương trình marketing, truyền thông hấp dẫn cùng niềm tin rằng mọi thứ đều đã có trong quy trình. Nghĩa là, bạn sẽ chẳng cần làm gì cả, khách hàng sẽ tự xếp hàng sẵn cho mình “thịt” (kiểu kiếm tiền dễ như nhai kẹo).
Nghe thì đã tai, nhìn thì mát mắt nhưng ẩn đằng sau đó lại là sự phụ thuộc, hay nói đúng hơn là lệ thuộc.
Tiền đầu tư của bạn (như trên tôi gọi là lá đa) sẽ được đặt cược vào đội marketing của họ.
- Nếu họ làm không tốt, bạn mất tiền, thậm chí mất cửa hàng.
- Còn phần đối tác thì sao? Họ sẽ mất gì? Không gì cả. Một cửa hàng đóng lại, vài cái mới mở ra. Với họ chỉ đơn giản là một đối tác xin dừng cuộc chơi, thế thôi.
Thực tế là có nhiều người mua nhượng quyền nhưng kinh doanh không ổn (gần nhất là trà chanh) và hỏi nhờ sự tư vấn của tôi. Tôi cũng muốn giúp lắm, nhưng thật ra giúp thì lại dở.
Vì sao?
Tại vì cho dù bạn có đầu tư thêm tiền (để thoát lỗ) thì thật ra bạn đang dùng tiền túi của mình để chạy quảng cáo hộ và nuôi thương hiệu của người khác (việc này đáng ra là của đối tác bạn đã mua nhượng quyền). Một hệ thống nhượng quyền mà để đối tác “chết đuối” thì không thể là một hệ thống bền vững được. Nên nếu có mua thì hãy hỏi về những ca đã “đuối nước”, đừng chỉ nhìn vào thành công không thôi.
>>> Hãy hiểu giá trị của mình
Chủ thương hiệu cần gì ở chúng ta – những kẻ mua nhượng quyền?
-Tất nhiên là cần tiền rồi,
Chính là tiền, thứ giúp họ phát triển nhanh hơn, trông có vẻ lớn hơn, quy mô hơn và uy tín hơn. Những hình ảnh về mở chuỗi liên tục, hình ảnh khách hàng (ở một vài quán) đông đúc sẽ kích thích “lòng tham lam trắc ẩn” trong bạn và “bùm” – bạn chốt sale lúc nào không hay biết.
Hiểu nôm na thì tiền của bạn, quán của bạn và thành công của bạn (nếu có) chính là nguyên liệu để thương hiệu đó phát triển và “săn bắn” thêm nhiều đối tác giống bạn nữa.
Vậy phải làm sao?
Giải pháp nào cho chuyện mua nhượng quyền?
#Chọn đúng người
Hãy tỉnh táo và biết mình đang làm việc cùng với ai. Là một con người cụ thể nào chứ không phải một công ty gì đó mới thành lập. Bởi nhiều người tinh vi hơn còn mua lại công ty cũ hoạt động lâu năm để nhìn cho uy tín hơn nữa kìa,
Vì sao vậy?
Vì con người thì còn biết là ai chứ nếu làm với công ty, rồi khi sản phẩm hết trend hoặc một sớm mai thức dậy họ chốt lời thì tự dưng bạn như bị “đem con bỏ chợ”.
Hãy nhớ rằng, chủ sở hữu chuỗi có thể bán thương hiệu, gom tiền và nhập vai Aquaman lặn sâu dưới 7 đại dương bất kỳ lúc nào. Tất nhiên là khi lỗ mới thế chứ chẳng ai đi bán lúc đang lờ cả, đúng không (trừ khi quá được giá)?
Vậy nên, hãy hợp tác với một người thực sự gắn kết lâu dài với ngành F&B, không phải một công ty hay tổ chức mà chưa bao giờ bạn nghe đến.
#Chọn sản phẩm, vẽ đường lui
Những sản phẩm trend là cực kỳ nguy hiểm. Thực tế đã chứng minh rồi nên không cần phải chứng minh lại nữa. Người chết vì sản phẩm trend thì hằng hà sa số như lá me trên cây.
Nên trước khi mua, hãy hỏi họ về “phương án xử lý nếu thất bại”, rằng:
- Họ có mua lại điểm kinh doanh của bạn không?
- Mức độ cam kết và hỗ trở của họ như thế nào?
Và cần đảm bảo rằng họ không bỏ mặc bạn đến khi đuối vốn.
Đừng xem thường những cái này, chúng ta thường quyết định vì nhìn thất cơ hội nhưng bỏ cuộc vì những rủi ro nấp mình khéo léo.
Nên nhớ tiền là tiền của bạn, nếu bạn thắng thì họ cũng thắng nhưng nếu bạn thua, họ chẳng mất gì cả. Đừng nghĩ họ sẽ mất uy tín. Chỉ cần vài lý do về quy trình và đối tác vận hành, câu chuyện thất bại của bạn sẽ trôi phăng đi ngay tức thì như quảng cáo omo đánh bay vết bẩn vậy.
#Một kế hoạch Marketing “đẹp trai”
Quan trọng tiếp là kế hoạch Marketing. Thiếu cái này là chết chắc. Chắn chắn luôn.
Vì sao?
Vì sản phẩm và quy trình khi “đóng gói” thường là đã chuẩn hóa rồi, bạn không thể (hoặc rất ít) có thể tác động vào. Vậy nên, muốn quán được biết đến cần chú trọng phần Marketing.
Cần cụ thể hóa hỗ trợ Marketing là hỗ trợ như thế nào, lộ trình, nội dung công việc ra sao…
Hỗ trợ không phải là vài bài đăng trên fanpage và chạy vài mẩu ads. Một kế hoạch nhìn đỡ lo lắng là một kế hoạch mà đã có lộ trình về các chương trình tổ chức:
- Cuối tuần làm gì?
- Tháng này làm gì?
- Tháng sau làm gì?
- Các dịp lễ, event sắp tới sẽ làm gì?
- Sale như nào, khuyến mãi ra sao?
- Bao lâu hỗ trợ điểm bán một lần?
- Khi quán khai trương thì các hoạt động tại chỗ sẽ là gì?
Không phải tự nhiên mà mấy brand lớn thu thêm 2-4% phí marketing đâu. Bạn nhìn rõ ra sớm thì rủi ro sẽ lộ ra để còn biết đường mà né. Đừng có ôm phản lao ra biển xong đuối nước mới hỏi “giờ sao nữa” thì chịu. Câu này khó quá, không thể giải nỗi.
Một đối tác bán nhượng quyền đáng tin sẽ cam kết hỗ trợ người mua khi rủi ro xảy đến
--------------------
Chặng đường kiếm tiền thật nhiều gian nan. Đôi dòng chia sẻ của tác giả trên đây không phải để cản chuyện mua nhượng quyền và xúi bạn tự xây, tự làm thương hiệu cho riêng mình đâu nha. Mục đích chỉ là để những ai đang có ý định gia nhập ngành thì nên chú ý những điểm này, “tránh voi thì đâu có xấu mặt nào”, đúng không? Bạn không cần phải đập đầu vô tường hay đút tay vô ổ điện thì mới học và rút kinh nghiệm được. Đọc hết bài này là cũng đỡ tốn vài chục, vài trăm “củ” và cơ số thời gian cho đầu tư nhượng quyền rồi.
Còn đối với những ai đang bán nhượng quyền, mong rằng anh chị có thể xây dựng được đội nhóm tốt hơn để đối tác có thể bớt hoang mang và cộng tác lâu dài, đôi bên cùng có lợi. Đừng nuôi lòng tham đẩy mạnh thương hiệu với tư duy “tiền thiên hạ chẳng mất gì” để dụ dỗ, “dắt mũi” những đối tượng “nghèo” và non trẻ, chắt chiu đôi ba đồng tạo dựng sự nghiệp nho nhỏ cho riêng mình.
Tác giả: Thông Phan
.png)
